روزنامه جهان صنعت
1397/02/29
سناریوهای آینده بورس
این روزها بازار سرمایه تحت تاثیر ریسک‌های سیستماتیک مختلف بوده که منشا اصلی بسیاری از این ریسک‌ها اختلافات و مناقشات بین‌المللی در مورد توافق هسته‌ای ایران است. طی چند روز گذشته رییس‌جمهور آمریکا خروج این کشور از پیمان هسته‌ای را اعلام کرد. کاخ سفید اعلام کرده است که همزمان با خروج از برجام در مقاطع 90 روزه و 180 روزه کلیه تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را که معلق شده بود، دوباره اعمال خواهد کرد. هر چند بسیاری از کارشناسان سیاسی معتقدند آمریکای زمان ترامپ با توجه به مشکلاتی که برای ایران ایجاد کرده، اساسا در برجام نبوده است که بخواهد از آن خارج شود. با این حال این تحلیل فارغ از بحث‌های سیاسی به تبعات اقتصادی این اتفاق بر بازار سرمایه پرداخته و فرض اصلی آن بر این است که این اتفاق در وهله اول موثر بر برابری ریال با ارزهای خارجی است و در وهله دوم بر شاخص‌های توانگری مالی بنگاه‌ها و دولت می‌تواند موثر باشد. علی اسلامی‌بیدگلی، رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی در گفت و گو با سنا، به بررسی موضوعاتی همچون اثرات روانی، اثرات اقتصادی بلندمدت، تلاطمات بازار ارز و سکه و طلا، تاثیرات مثبت ناشی از یک رویداد منفی، اثر مستقیم بر بازار سرمایه و بالا رفتن ارزش جایگزینی شرکت‌ها پرداخته است. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، در جمع‌بندی کلی به نظر می‌رسد بخش عمده آنچه اثرات اقتصادی خروج آمریکا از برجام بوده، در بازار منعکس شده و حتی ممکن است از این پس برخی سرمایه‌گذاران با پذیرش اندکی ریسک نسبت به خرید دارایی‌هایی که هنوز خود را با مفروضات جدید تطبیق نداده‌اند، اقدام کنند. وی افزود: تا حدودی رشد ماه‌های گذشته بخش مسکن ناشی از این اتفاق است و این موضوع می‌تواند برای خرید سایر دارایی‌ها، از جمله دارایی‌های مالی و سهام شرکت‌ها نیز صادق باشد. مذاکرات آینده با سایر طرف‌های برجام می‌تواند چشم‌انداز تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را با دقت بیشتری ترسیم کند.بررسی اثرات روانی
رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی اظهار داشت: استراتژیست‌ها بیان می‌دارند که گاهی اوقات برخی از تهدیدها و نقاط ضعف، منجر به ایجاد فرصت میشود. در بازار سرمایه ایران نیز این موضوع مصداق دارد و متاسفانه به دلایل بسیار سرمایه‌گذاران عمدتا به صورت فردی و مستقیما در بازار سرمایه ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند. به گفته اسلامی‌بیدگلی، این موضوع باعث شده است که تاثیرپذیری بازار سرمایه ایران از ریسک‌های سیستماتیک بسیار بالا رود. در چنین شرایطی تاثیرپذیری بازار از این ریسک‌ها، همراه با بروز رفتارهای هیجانی ناشی از پیش‌بینی‌هایی است که این سرمایه‌گذاران از خود بروز می‌دهند. وی ادامه داد: این پدیده منجر به این اتفاق شده که در بسیاری از اوقات، بازار سرمایه ایران تاثیر ناشی از یک ریسک سیستماتیک را قبل از وقوع در جدی‌ترین سطح خود مشاهده کند و به اصطلاح عامیانه تبعات آن را پیش‌خور کند. این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: وقایع اخیر به وجود آمده در مورد برجام یک ریسک سیستماتیک محسوب میشود و خروج آمریکا از آن و برگرداندن تحریم‌ها از جانب کلیه طرف‌ها از جمله اروپا، به زعم بسیاری از کارشناسان بالاترین سطح طیف بدبینانه آن محسوب میشود. نتیجه این بخش این است که اگر یک ریسک سیستماتیک جدید به عنوان عواقب پساخروج آمریکا از برجام، بحران جدید سیاسی ایجاد نکند، اثرات روانی آنچه تاکنون در عرصه سیاست بین‌الملل در مورد برجام اتفاق افتاده، پیش‌خور شده و کمی بعید است از این پس با فرض ثبات سایر متغیرها، بازار به این موضوع عکس‌العمل منفی بیشتری نشان دهد.
اثرات اقتصادی بلندمدت
به گفته اسلامی‌بیدگلی، طی سالیان گذشته شاید این اولین بار است که غرب در مورد تحریم‌های اقتصادی ایران ناشی از یک اتفاق سیاسی، اتفاق نظر ندارد. رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمانآتی اظهار داشت: شرکت‌های اروپایی در طی این دو سال و اندی چندین قرارداد با طرف ایرانی منعقد کرده‌اند و همچنین موضع خود را از آمریکا در مورد توافقات برجام جدا کرده‌اند. سطح تاثیرپذیری اقتصاد، در این روزها بستگی بسیاری به میزان پایبندی تصمیم‌گیران سیاسی اروپا به توافقات برجام دارد. وی با بیان اینکه اگر اروپا به تمام بندهای برجام که تبعات اقتصادی دارد پایبند باشد، میزان تاثیرپذیری اقتصادی بلندمدت ناشی از این اتفاق، بسیار کاهش خواهد یافت، گفت: روزهای آینده و مذاکرات طرف‌های ایرانی با اروپایی‌ها و البته چین و روسیه میزان تعهد آنها را تا حدودی مشخص خواهد کرد. اسلامی‌بیدگلی یادآور شد: نتیجه این بخش این است که در صورت تداوم بدون تغییر برجام بدون آمریکا و پایبندی سایر طرف‌ها و به ویژه اروپا به بندهایی که اثرات اقتصادی دارند و همچنین بقای قراردادهایی که تاکنون با طرف‌های اروپایی یا متحدان آنها منعقد شده است، آنگاه تاثیر بلندمدت کمتری ناشی از این اتفاق پیش‌بینی میشود.
نوسانات بازار ارز، سکه و طلا
رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمانآتی درخصوص تغییرات بازار ارز، سکه و طلا هم اظهار داشت: ارزهای خارجی طی شش ماه گذشته بیش از ۵۰ درصد در مقابل ریال تقویت شده‌اند. به تبع آن سکه و طلا نیز تقریبا چنین رشدی را در این مدت تجربه کرده‌اند. اسلامی‌بیدگلی خاطرنشان کرد: این موضوع نشان می‌دهد که رفتارهای هیجانی ناشی از یک ریسک سیستماتیک، در مورد بازار ارز و طلا نیز صدق می‌کند بنابراین به نظر می‌رسد عمده اثرات سوء ناشی از این رویداد نیز از قبل ایجاد شده است. بنابراین بعید به نظر می‌رسد با فرض ثبات سایر متغیرها، ارز و طلا تلاطمات بیش از ۱۰ تا ۲۰ درصد را در حالت بدبینانه تجربه کنند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، طبیعی است که چنانچه تنش‌ها تشدید شود یا ریسک سیستماتیک دیگری همزمان اتفاق افتد، این پیش‌بینی دچار تغییر میشود. از سویی دیگر با توجه به رشد قابل توجه ارز و پیامد آن طلا، در ماه‌های گذشته مترتب بر این رویداد، ممکن است در صورت ایجاد آرامش نسبی این بازارها حداقل دو ماه آینده را با نوسانات کمتر و شیبی متمایل به پایین سپری کنند.
تاثیرات مثبت ناشی از یک رویداد منفی
اسلامی‌بیدگلی گفت: اتفاق نامبارک رشد بی‌رویه ارز و ناآرامی‌های اخیر، با وجود جنبه‌های منفی بسیار، از جهاتی مثبت نیز بوده است. رشد ارز و بهای جهانی نفت، باعث میشود درآمد دولت افزایش یابد. (البته با این پیش‌فرض که کل توافق بر هم نمی‌خورد و ایران می‌تواند روزانه بیش از 5/2 میلیون بشکه نفت بفروشد و وجوه آن را دریافت کند.) وی با اشاره به اینکه ارز در بودجه ۳۵۰۰ تومان و نفت 5/58 دلار در نظر گرفته شده است، گفت: اکنون نفت از ۷۰ دلار فراتر رفته و ارز نیز با مفروضات دولت با رشد ۲۰ درصدی مواجه شده و به ۴۲۰۰ رسیده است و در بازار آزاد نیز با نرخی بالاتر اژ ۴۰ تا ۵۰ درصد نرخ دولتی مورد مبادله قرار می‌گیرد. این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: حتی با فرض بهای ارز دولتی، دولت امسال دارای مازاد درآمدی معادل ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار خواهد بود و این موضوع شاخص توانگری مالی دولت را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد؛ درآمدی که در مخارج دارای محدودیت دولت در بودجه برای آن سرفصلی ایجاد نشده و دست دولت در مصارف آن بازتر است. نتیجه این بخش این است که با فرض تداوم بدون تغییر برجام بدون آمریکا، اوضاع مالی دولت، بهبود قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت و این موضوع می‌تواند رکود نسبی اقتصادی را کمتر کند.
کدام شرکت‌ها منتفع می‌شوند
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه محورهای ذکر شده، مقدمه‌ای است بر اینکه بتوان میزان اثربخشی این رویداد بر بازار سرمایه را بهتر تخمین زد، گفت: رشد بهای ارز خارجی، باعث میشود درآمد و عایدی شرکت‌هایی که فروش محصولاتشان بر مبنای ارز است، به میزان فزاینده‌ای افزایش یابد. البته با این پیش‌فرض که آنها بتوانند با افزایش قیمت‌ها، همان سطح فروش را حفظ کنند. به اعتقاد اسلامی بیدگلی، شرکت‌های پتروشیمی، فلزی، معدنی و حتی پالایشگاهی‌ها با تمام ابهاماتشان، می‌توانند از این اتفاق بسیار منتفع شوند. از سوی دیگر رشد بهای ارز باعث افزایش بهای تمام‌شده کالاهایی خواهد شد که ارزبری بالایی دارند. وی ادامه داد: شرکت‌های گروه خودروسازی و شرکت‌هایی که مواد اولیه تولیدی خود را از کشورهای دیگر تامین می‌کنند، از این دسته هستند. البته با این پیش‌فرض که آنها نمی‌توانند افزایش بهای تمام شده را به مصرف‌کننده نهایی و خریداران کالاها منتقل کنند که شاید به دلیل عدم افزایش قدرت خرید مردم متناسب با آن، بسیاری از آنها توان چنین افزایش قیمتی را بر محصولاتشان ندارند. اسلامی بیدگلی با بیان اینکه دولت برای حمایت و کمک به این دسته از شرکت‌ها اعلام کرده است که ارز مورد نیاز آنها را با دلار معادل ۴۲۰۰ تومان تامین خواهد کرد، افزود: در این صورت شاید بتوان اثرات منفی ناشی از افزایش ارز برای این دسته از شرکت‌ها را به حداقل رساند. کلیدواژه این موضوع هم توان تامین ارز تولیدکنندگان توسط دولت با نرخ اعلامی است.
بالا رفتن ارزش جایگزینی شرکت‌ها
رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی از دیگر پیامدهای مثبت اتفاق بد افزایش ناگهانی ارز را بالا رفتن ارزش جایگزینی شرکت‌ها دانست و گفت: ارزش دلاری جایگزینی شرکت‌های بورسی طی شش ماه گذشته تقریبا نصف شده است. به گفته اسلامی بیدگلی، این اتفاق ضمن ایجاد انگیزه برای آن دسته از سرمایه‌گذاران داخلی که علاقه به خرید دارایی دارند، فرصت بسیار مطلوبی را برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد می‌کند. وی افزود: یک‌کارخانه ۳۶۰ میلیارد تومانی سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار بوده و متاسفانه امروز با افزایش بهای دلار به محدوده ۶۰۰۰ تومان، ارزش دلاری آن به حدود ۶۰ میلیون دلار تنزل یافته است. نتیجه این است که در صورت عدم افزایش ریسک‌ها، سرمایه‌گذاران خارجی انگیزه بیشتری برای سرمایه‌گذاری با بهای دلاری کمتر در سهام شرکت‌های ایرانی خواهند داشت.
افزایش قیمت کالاها و درآمد اتفاقی شرکت‌ها
اسلامی بیدگلی خاطرنشان کرد: افزایش بهای ارز در کوتاه‌مدت باعث میشود شرکت‌ها از محل افزایش قیمت کالاهای خود یک درآمد اتفاقی ایجاد کنند. این کارشناس بازار سرمایه در پایان افزود: در این شرایط شرکت‌ها اکثرا دارای موجودی کالا با بهای تمام‌شده پایین هستند و رشد غیر یکنواخت قیمت‌ها، منجر به ایجاد یک درآمد اتفاقی است که بعضا می‌تواند از کل سود عملیاتی برخی از بنگاه‌ها در آن سال بزرگتر باشد؛ اتفاقی که در سال‌های 90 و 91 نیز با رشد مقطعی ارز برای بسیاری از بنگاه‌ها افتاد.
سایر اخبار این روزنامه
نیروهای خارجی باید از سوریه خارج شوند
پیگیری وضعیت خانه و باغ دکتر مصدق به مناسبت سالروز تولدش؛
آزادی فلسطین سنت الهی است آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند
دلار زدایی از اقتصاد ایران
ترس پیونگ‌یانگ از تکرار سناریوی لیبی
سناریوهای آینده بورس
ثبت رکورد جدید گران‌ترین خانه‌های تهران در زمستان 96 به روایت مرکز آمار؛
رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران:
ملت غرغروی ایران!
دن‌کیشوت‌های حزبی!
راهکاری برای عبور تهران از بحران
استراتژی توسعه صنعتی پس از سه سال هنوز در خواب است
توافق اعضای اتحادیه اروپا؛
زمزمه‌های توتال برای خروج از پارس‌جنوبی؛
اختلالات به نوبت:
بی‌اطلاعی از جزییات قرارداد توتال
انتخابات عراق و برآیندهای داخلی و خارجی
بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی
توافق اعضای اتحادیه اروپا؛
بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی
توافق اعضای اتحادیه اروپا؛
بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی
توافق اعضای اتحادیه اروپا؛
بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی
